Lone interview

In gesprek met Lone – Michel van Dijk en Ferdinand Bakker

Met Isolated Heroes brengt Lone zijn zesde album in twaalf jaar tijd uit. Het duo, bestaande uit Michel van Dijk en Ferdinand Bakker, is productief. “We hebben altijd veel geschreven, zowel in de Alquin-periode als ook nu. Maar nu doen we het met zijn tweeën, we worden niet langer beperkt door een band.”

Tekst: Dietmar Terpstra / Fotografie: Jeroen van Erp

Een klein wonder is het natuurlijk wel. Twee oudgedienden uit de vaderlandse rockscene, elk zo’n vijftig jaar in het vak, die nog steeds met de regelmaat van de klok fraaie muziek schrijven en uitbrengen. De een heeft een studio in hartje Amsterdam, en maakt daar muziek voor reclames en bedrijfsproducties. De ander komt zo om de dag eens langswandelen, voor een babbel en een kop koffie. En in twaalf jaar tijd hebben ze er samen al zes albums uitgestampt. De laatste, Isolated Heroes, is een parel met elf doorwrochte songs, waarin de melancholie nooit ver weg is.

Michel van Dijk begon al op zijn veertiende met het zingen in bandjes, en heeft dat zijn leven lang volgehouden. Ruim twintig jaar geleden nam hij voor altijd afscheid van zijn demonen, die hem decennialang achtervolgden. “Het was de muziek of de dope. Een makkelijke keuze”, kijkt hij terug. “Je mag het opschrijven, maar het is niet de hoofdmoot van het verhaal. Het gaat nu over de muziek.”

Ferdinand Bakker moest eigenlijk architect worden van pa en moe, maar de rock ’n roll kreeg hem in zijn greep, en liet niet meer los. Samen begonnen ze, begin jaren ’70, een mensenleven geleden, met Alquin, een van die legendarische sympho slash progrockbands, die samen met onder meer Solution, Kayak, Earth & Fire en Focus ons land zo’n goede naam in het genre bezorgden.

Het album is ook op vinyl uitgebracht, en dat is de aanschaf waard. Daarop komt het art work tot zijn recht. De foto’s zijn genomen in de Oudemanhuispoort, het universiteitscomplex in hartje Amsterdam. Ze tonen de makers bij de daar aanwezige boekenstalletjes, tot de nok gevuld met leesvoer. “Daarmee laten we zien dat het om de muziek gaat,” zegt Bakker. “De foto’s tonen de eenzaamheid van de kunstenaar, vandaar ook de titel, Isolated Heroes. Het gaat ons om de content, de tekst en de muziek. In de Alquinperiode (Bakker was in die band componist, gitarist, violist en producer) schreef ik ook al veel, en dat is blijven komen.”

Alquin beleefde zijn bloeiperiode in de eerste helft van de jaren ’70, en maakte in 2003 een tamelijk succesvolle comeback, die onder meer bekroond werd met twee albums met nieuw studiowerk. In 2012 werd het boek definitief gesloten. Van Dijk: “Het ging gewoon niet meer, de precisie van die eerste periode was er niet meer. Het was teveel werk, en had te weinig rendement. Met die twee platen waren we heel blij, maar het was logistiek te moeilijk om iedereen op een lijn te krijgen. We voelden aan dat we meer vrijheid nodig hadden.”

Van Dijk: “Ferdinand is de schrijver van ons beiden. Na het stoppen met Alquin bleek de band tussen ons beiden veel hechter dan wij dachten. Als zanger heb ik enorm veel vrijheid. En al die bagage die ik met me meesleep, wordt nu ineens vruchtbaar. Dat is levenservaring, maar ook muzikale ervaring.”

Die ervaring heeft zich vertaald in een album dat zich onmogelijk op een stijl laat vastpinnen, en dat is exact de bedoeling. “Het gaat over alle mogelijke onderwerpen in het leven”, zegt Van Dijk. “En dat vertalen we samen op een jazzy, of bluesy manier, al naar gelang de aanleiding. Het eerste nummer, Save Me, zou je bijvoorbeeld kunnen lezen als een klaagzang, maar dat is het beslist niet. Het is Ray Davies-achtig sarcasme, over het leven, over de planeet. Ik lach om niet te janken, zou je kunnen zeggen.”

Zo zijn er ook ogenschijnlijke niemendalletjes, zoals het lichtvoetige Come A New Day, dat qua atmosfeer wel wat doet denken aan Paul Simon’s Graceland. “We zijn niet moedwillig op zoek naar diversiteit in de songs”, zegt Bakker. “Toen ik bij The Meteors ging spelen liepen de Alquin-fans gillend de zaal uit, maar ik hield ze voor de gek. Want het waren precies dezelfde songstructuren, alleen wat sneller gespeeld, en met een grotere rol voor de synths. Er was dus niets veranderd. Dat is nog steeds zo. Wij kunnen heel goed een song onaf een tijd laten liggen, en met iets heel anders bezig gaan.” Een goed voorbeeld daarvan is Lost Myself, met een bijna autobiografische tekst van Van Dijk (“I Llost myself in drug abuse, I lost myself in love”), dat oorspronkelijk geschreven is als authentieke blues, maar gaandeweg door het gebruik van synths een atmosferischer karakter kreeg.

Vreemde eend in de bijt is Stop All The Clocks (Funeral Blues). Eerder in het gesprek legt Bakker uit dat hij zorgvuldig met tekst omgaat, en dat je niet zomaar één op één een tekst op muziek kunt zetten, omdat de muziek een tekst een extra lading meegeeft, vanwege het ritme, de timing en de melodie. Maar halverwege Isolated Heroes logenstraft hij zijn eigen woorden, met een gedicht van de Brits-Amerikaanse dichter W.H. Auden, dat onder de titel Stop All The Clocks een aan Robbie Robertson refererende bewerking krijgt. Bakker: “Dat gedicht is van zichzelf al een muziekstuk. Er zijn ook al veel bewerkingen van, onder meer door Benjamin Britten (en Willem Wilmink, red.). Het klinkt gewoon erg goed.”

Al met al spat het muzikale plezier van Isolated Heroes af, en dat is precies de bedoeling, zo blijkt. Bakker: “Als er geen plezier meer is, houdt het op. We hoeven niks, er is geen marketing, er is geen platenmaatschappij, niemand verwacht iets van ons. En we gaan ook geen nieuwe Wheelchair Groupie schrijven (de grootste, en enige hit van Alquin, red.)” Van Dijk voegt toe: “We willen altijd graag dingen uitproberen. Je merkt het aan veel oudere muzikanten, die teren op oude roem. Het is natuurlijk ook moeilijk om creatief te blijven, al zijn er uitzonderingen, zoals Robert Jan Stips, of Frank Kraaijeveld van The Bintangs. Alles kan mij triggeren, een idee in mijn hoofd, een regel uit de krant. Het grote verschil is, dat er nu veel meer timing, rust in zit.”

Isolated Heroes (Vinyl) wordt komende zondag 10 september gepresenteerd in het Rietveldtheater in Delft.

Ook op Blues Magazine ...