Interview Erja Lyytinen

Erja Lyytinen

interview

Ondanks haar drukke Europese tourschema vond Erja Lyytinen toch nog tijd voor een éénmalig optreden in Nederland. Op 15 oktober j.l. werd het Bluescafé in Apeldoorn bijna omver geblazen met een energieke set van stevige rock en blues waarin het slide-gitaarspel van de Finse een prominente rol vervulde. Tussen de bedrijven door was er zelfs nog even gelegenheid om met BluesMagazine de laatste stand van zaken door te nemen. Uiteraard spraken we met Lyytinen over haar recent uitgebrachte nieuwe album ‘Waiting For The Daylight’ dat weliswaar heel goed is ontvangen maar waarop zij, laten we het voorzichtig formuleren, uit een ietwat ander vaatje tapte dan we doorgaans van haar gewend zijn.

Tekst: Jeroen Bakker

Ze is enorm blij verrast met de ontvangst van ‘Waiting For The Daylight’, een album dat er zonder de afgelopen wereldwijde gezondheidscrisis wellicht iets anders had uit gezien. Tijdens het bovengenoemde optreden in Apeldoorn kreeg het Nederlandse publiek voor de eerste keer te horen hoe het nieuwe materiaal live klinkt.

“Het is niet te beschrijven hoe fijn het is om dit live te kunnen spelen met een publiek voor je. Wij zijn in de gelukkige hoedanigheid geweest om toch nog enkele optredens te kunnen doen tijdens de pandemie maar een periode van ruim een half jaar geen kant op kunnen is voor een muzikant natuurlijk killing. Vooral wanneer steeds maar de onduidelijkheid blijft voortduren en de eerder gemaakte plannen voor de zoveelste keer worden uitgesteld. Vervolgens was het weer heel vreemd om iedere avond weer oog-in-oog te staan met een live-publiek en bovendien was het een vreemd gevoel om te merken dat het uithoudingsvermogen tijdens de optredens, waar je normaal gesproken over beschikt, weer opgebouwd diende te worden. Ik heb bovendien gemerkt dat ik de interactie met het publiek heel erg belangrijk vind.”

Het was even afwachten hoe er gereageerd zou worden op de stijlverandering zoals die op het nieuwe album te horen is. “Men blijkt het geweldig te vinden. Ik heb eindeloos gewerkt aan het nieuwe materiaal, net zo lang totdat ik absoluut helemaal tevreden was met het resultaat. De gitaarpartijen en de vocalen moesten er precies zo op komen zoals ik het vooraf had voorgesteld. Ik zat, mede door het isolement, boordevol boosheid en frustratie en dat moest er blijkbaar allemaal uit. Tegelijkertijd zing ik over de liefde, over liefde hebben en ook over het kwijtraken er van. In ‘Diamonds On The Road’ draait alles om ‘wraak’. Over een alleenstaande moeder die achter de vrouw aangaat die haar man heeft afgepakt. Ik heb haar gevoelens beschreven en ook haar plan om terug te krijgen waar zij recht op meent te hebben. Ik heb ook gewerkt aan de muzikale opbouw waarin je de spanning voelt toenemen. Zo hoor je lyrische slide-gitaarklanken wanneer zij met hoge snelheid in haar auto rijdt om haar doel te bereiken. Bij het schrijven van de muziek heb ik bijpassende scenes die zich in mijn hoofd afspelen. Het is als een film kijken met muziek erbij. In ‘Last Girl’ wordt iemand op een verschrikkelijke manier getreiterd en je hoort haar als het ware schreeuwen om opgemerkt te worden wanneer zij uit haar vriendenkring is verstoten. Het is een situatie die helaas heel erg actueel is en waar heel veel jongeren enorm onder lijden met dikwijls isolement en depressies tot gevolg. Ik hoop heel erg dat mensen hier kracht uit kunnen putten zoals de muziek mij ook altijd heeft geholpen, zowel als kind als ook op latere leeftijd, Kortom, het zijn allerlei emoties die voorbij komen op ‘Waiting For The Daylight’ en ik denk dat die intenser zijn dan normaal gesproken het geval zou zijn geweest. Het was natuurlijk niet zomaar iets. Veel bekende podia hebben het in Finland niet gered. Een legendarische club uit mijn geboortedorp heeft voorgoed de deuren moeten sluiten. Het onrechtvaardige gevoel overheerst nog steeds. Ja, er was financiële ondersteuning vanuit de overheid maar niet iedereen die het nodig had kon daar aanspraak op maken.”

De muziek die haar als kind ooit hielp in de moeilijke tijden kwam voornamelijk uit de cassette-speler van haar moeder. In de keuken werd altijd muziek gedraaid die zij had opgenomen. “Ik herinner mij ‘Easy Livin’, ‘Stariway to Heaven’, ‘Alone’ van Heart en allerlei andere klassiekers. Ook mijn broer liet thuis de grondvesten schudden met platen van Iron Maiden en Uriah Heep. Daarna begon mijn eigen zoektocht naar verschillende vormen van rock-muziek en met mijn ouders bezocht ik als 11-jarige al diverse concerten. Het zijn allerlei factoren die je later meeneemt in je ontwikkeling als muzikant.”

Naast alle ellende waarover Lyytinen eerder sprak kwam er ook nog de beëindiging van een relatie voorbij tijdens het schrijven van het nieuwe materiaal. “Heartbreak is always good material”, reageert ze laconiek. De zo plotseling ontstane ruimte in het doorgaans zo drukke schema bood haar de gelegenheid om zich dieper op de gitaartechnieken en het gitaarspel te storten. Het is in het normale ritme best lastig om steeds onderweg te zijn en vervolgens direct de studio in te duiken en meteen te beschikken over een creatieve flow. Daarnaast ben ik heel erg blij met mijn band waarmee ik dat alles heb kunnen bewerkstelligen. Dit was serieus nooit gelukt wanneer ik deze jongens niet had. De vele voorbereidingen hebben er toe geleid dat het in de studio allemaal heel organisch is verlopen. Sterker nog, het is nog nooit zo gemakkelijk gegaan. Ik heb alles heel goed geoefend voordat ik in de studio kwam. De vele jaren onderweg waarin we meestal meer dan honderd optredens per jaar deden hebben nu hun vruchten afgeworpen. Het heeft mijn stem sterker gemaakt maar ik ben als zangeres ook niet meer bang om foutjes te maken. Het belangrijkste is dat ik mij nu kwetsbaar, open en eerlijk durf op te stellen. Iedereen binnen de band is in korte tijd enorm gegroeid. Ik ben er van overtuigd dat wij de lat nu heel hoog hebben gelegd en dat heeft zeker ook gevolgen voor de opvolger. Ik weet van mijzelf dat ik altijd wil verbeteren en een nog hoger niveau wil bereiken dus dat gevoel bezorgt mij nu al enige nervositeit.”

Voordat het zover is zal Erja Lyytinen zich met haar band concentreren op de concerten van de komende weken waarna zal worden afgesloten in Finland waar de Blue Christmas Tour weer zal plaatsvinden en waar gastoptredens verwacht kunnen worden van een rapper met de naam Paleface en soul-zangeres Emilia Sisco. Het wordt de eerste Kerst-tour na drie jaar zonder restricties. Volgend jaar zal er weer uitgebreid gespeeld worden in de UK en de rest van Europa en komt de band vanzelfsprekend ook weer terug naar Nederland.

Ook op Blues Magazine ...