Steve Earle And The Dukes
Ghosts of West Virginia
Label: New West Records
Datum Release: 22 Mei 2020
Te bestellen bij Bol.com
Een paar jaar geleden werd Steve Earle benaderd door Jessica Blank en Erik Jensen voor een documentaire waarmee zij naar de theaters wilden. Een echtpaar dat eerder bekendheid verwierf met ‘The Exonerated’, een spraakmakend stuk over de misstanden rondom zes ten onrechte ter dood veroordeelde gevangenen in Amerika. Deze keer betrof het The Upper Big Branch Mine disaster, één van de zwaarste mijnrampen in de Amerikaanse geschiedenis die precies tien jaar geleden heeft plaatsgevonden in West-Virginia en waarbij 29 mijnwerkers zijn omgekomen. Blank en Jensen wilden de mannen die het overleefd hebben en familieleden van de slachtoffers interviewen om zo hun verhaal vast te kunnen leggen, om als het ware ‘het verhaal verder te brengen’. De kolenstofexplosie bleek namelijk het gevolg te zijn van veiligheidsschendingen en de steenkoolproducent heeft vervolgens, naast het afleggen van valse verklaringen, alle vormen van aansprakelijkheid proberen af te wenden. Het theaterstuk heet ‘Coal Country’ en bestaat uit teksten die grotendeels letterlijk uit de interviews afkomstig zijn en waarin monologen woord voor woord zijn overgenomen. Earle heeft zich bezig gehouden met het muzikale aandeel in het stuk en maakt sinds de première begin maart ook deel uit van het theatergezelschap op het podium. Hij zorgt met zijn country-folk voor de muzikale omlijsting waarin hij zichzelf begeleidt op gitaar en banjo. Op zijn onlangs verschenen nieuwe album ‘Ghosts of West Virginia’ zijn zeven verhalen terecht gekomen die in het stuk vertolkt worden. Daarnaast zijn drie tracks te vinden die eveneens betrekking hebben op eerdere gebeurtenissen in West Virginia maar niet direct verband houden met de bovengenoemde ramp.
TEKST: JEROEN BAKKER
Het is al weer het twintigste album van de begenadigde singer/songwriter en evenals de voorgangers, zo luidt de algehele verwachting, zal ook deze de gemoederen wel weer bezig gaan houden. Maar liefst vier jaar voorbereiding is er aan het stuk voorafgegaan en van daaruit is het album ontstaan. Earle beschrijft op ‘Ghosts of West Virginia’ het historische belang van de mijnen en hoe die voor een bepaalde vorm van verbinding en eenheid zorgden in de dorpen en in hoeverre deze het familieleven beheersten. Tegelijkertijd heeft hij in diverse interviews aangegeven het op te willen nemen voor de betrokkenen die naar alle waarschijnlijkheid een andere politieke voorkeur delen dan hijzelf. Zo is Earl een groot voorstander van alternatieve brandstoffen maar wil hij tegelijkertijd het initiatief nemen om een dialoog op te starten. Dat laatste ligt behoorlijk gecompliceerd in West-Virginia. Naast de sterke vakbondsgeschiedenis hebben de Democraten altijd op grote steun kunnen rekenen in West-Virginia. Deze keer liep het allemaal anders. Hillary Clinton besloot indertijd om de mijnen te sluiten maar Trump, ‘vriend van de mijnwerkers’, dacht daar anders over en dus kon de huidige president vrij gemakkelijk de overwinning in deze staat opeisen. Een dialoog om alle verschillen en grote belangen weg te nemen is volgens Earle nu belangrijker dan ooit omdat de gevolgen op de lange termijn voor alle Amerikanen alleen maar beroerder zullen worden bovendien. “We moeten leren hoe we weer met elkaar kunnen communiceren. Dat is niet makkelijk maar wel noodzakelijk. Om het vraagstuk betreffende fossiele brandstoffen te kunnen bespreken met iemand uit West-Virginia moet je het leven van de mensen leren te begrijpen.”
Met behulp van engineer Ray Kennedy heeft Earle het nieuwe album geproduceerd in de Electric Lady Studios, de legendarische studioruimte in New York die ooit door Jimi Hendrix werd gebouwd. Kort voor de eerste sessies overleed bassist Kelley Looney die al ruim drie decennia deel uitmaakte van The Dukes. Zijn plaats is ingevuld met Jeff Hill, afkomstig uit de de Chris Robinson Brotherhood met wie al eerder werd samengewerkt. “Het is hard aangekomen. Met Kelley heb ik altijd een bijzondere klik gehad, je zou het kunnen omschrijven als een telepathische muzikale connectie. Dat kwam dus hard aan maar met Jeff in de gelederen hebben we de juiste vervanger voor deze klus. Het album is weliswaar een eerbetoon aan 29 helden maar we hebben het opgedragen aan Kelley.” Op de vraag waarom de mix volledig in mono is afgewerkt verwijst hij lachend naar zijn gehoorbeperking waar hij al enige tijd mee rondloopt: “Als IK niet in stereo kan genieten van ‘Ghosts of West Virginia’ dan iemand anders ook niet.”
Zoals te horen viel tijdens de eerder dit jaar losgelaten track ‘Devil Put the Coal in the Ground’ is er met het geluid dus helemaal niets mis. Dreunende viool- en zware percussie bepalen de sfeer. Het is een rauwe country-blues met een bijna hypnotiserende sound waarin op bijtende toon, met het kolengruis op de stembanden, de trots van de mannen die afdalen in de mijnen en de daarbij behorende gevaren worden omschreven. Indrukwekkend is het krachtige ‘It’s About Blood’ over de hartverscheurende pijn waarmee de nabestaanden te maken hebben gekregen en waarin Earle de namen van alle omgekomen mijnwerkers noemt. Woede is er in ‘Time is Never on our Side’ over de onderzoekers die voetafdrukken in de mijn vonden, het vermoeden dat die van de slachtoffers afkomstig zouden zijn maar die uiteindelijk van de company-managers bleken te zijn die ‘voor-onderzoek’ verrichtten terwijl de familie van de mijnwerkers vol spanning moest afwachten.
De folk-traditional ‘John Henry Was a Steel Drivin Man’, het trieste relaas van de hardwerkende mijnwerker die stierf met een hamer in de hand, wordt hier ‘van het stof ontdaan’ en opgefrist met een vlotte uitvoering en aanpassingen in de tekst. Toch blijft overal de emotionele geladenheid voelbaar. Het doorgaans zo rauwe stemgeluid van de bard zakt dan ook regelmatig nog eens een paar octaven lager dan je van hem gewend bent. Het is oprechte rouw vol van empathie. In het door Earle geschreven maar door zangeres Eleanor Whitmore gezongen ‘If I Could See Your Face Again’ wordt het leven in deze donkere, bijzondere wereld vanuit een ander perspectief beschreven. Het is van het soort poëtische schoonheid zoals je die alleen in de country lijkt aan te kunnen treffen. De in West-Virginia geboren Chuck Yeager krijgt met ‘Fastest Man Alive’ een prachtig muzikaal lintje opgespeld. De inmiddels 93-jarige veteraan was de eerste gevechtspiloot die sneller vloog dan het geluid, een historisch moment dat iedereen die afkomstig uit deze staat nog altijd vervult van trots. Het eerbetoon is weliswaar ietwat afwijkend van het overige materiaal maar zorgt wel voor drie vrolijke minuten in dit overwegend sobere geheel.
Earle heeft met ‘Ghosts of West Virginia’ wellicht de meest belangrijke episode aan zijn toch al niet bepaald misselijke oeuvre toegevoegd. Het is naast een indrukwekkend eerbetoon bovendien een moedige poging om een gevoelige politieke kloof te overbruggen. Hij doet het allemaal op een zoals hij het zelf noemt “eigen bescheiden wijze.” De huidige crisis heeft hem er bovendien niet van kunnen weerhouden om zijn activiteiten die hiermee verband houden voort te zetten. “De theatershows waren nog maar net begonnen toen plotseling alles moest worden afgeblazen. We hebben ruim een week lang voor publiek in uitverkochte theaters gespeeld en ook de kaartverkoop voor de komende shows verliep zeer voorspoedig. We zijn natuurlijk nog maar pas gestart en hebben nog steeds het gevoel dat het allemaal nu pas echt gaat beginnen.“ Van het vanuit een lockdown-situatie opstarten van een eventueel nieuw project wil hij dan ook helemaal niets weten. “Het verhaal van de mensen MOET verteld worden. We zitten in een periode waarin men op een andere manier de muziek beleeft en de teksten op dit album verdienen echt alle aandacht. Ik wil hiermee ook de draad meteen weer oppakken wanneer alles weer enigszins normaal wordt”, zo vertelde hij onlangs tijdens een speciale online-Q & A-uitzending waarin hem werd gevraagd naar zijn plannen voor de komende tijd. “Ik hoop met het theaterstuk en dit album een kleine bijdrage te leveren in de pogingen om met elkaar het gesprek aan te gaan. Kijk, dat we een verschillende politieke voorkeur hebben hoeft natuurlijk niet te betekenen dat we niets met elkaar elkaar gemeen hebben”.
Steve Earle — Ghosts of West Virginia track list:
Heaven Ain’t Goin’ Nowhere
Union, God and Country
Devil Put the Coal in the Ground
John Henry Was a Steel Drivin’ Man
Time Is Never On Our Side
It’s About Blood
If I Could See Your Face Again (featuring Eleanor Masterson)
Black Lung
Fastest Man Alive
The Mine
WEBSITE ARTIEST: WWW.STEVEEARLE.COM
