JOSÉ JAMES GAAT MET ‘1978’ BACK IN THE ROOTS

Op het moment dat hij werd geboren was de muziek die bepalend zou worden voor zijn leven al grotendeels geproduceerd. Marvin Gaye was reeds een gevestigde naam, Prince zou zijn debuut uitbrengen terwijl Michael Jackson als solo-artiest op het punt stond om wereldwijd keihard door te breken. Chic voert met het tweede album ‘C’est Chic’ de Billboard 100 aan. Het is 20 januari 1978 als José James geboren wordt in Minneapolis. De jonge James zou razendsnel alle muzikale invloeden uit zijn omgeving opnemen om een eigen stijl te ontwikkelen waarin de jazz centraal staat maar waarin tevens ruimte is voor funk, hip-hop, R&B en soul. Onlangs verscheen ‘1978’, het nieuwe album van José James die hiermee zijn liefde betuigt aan de muziek van bovengenoemde namen en zij die verantwoordelijk zijn voor de zo kenmerkende sound uit die periode. BluesMagazine sprak de muzikant naar aanleiding van dit nieuwe album.

José James 1978 albumhoes foto

Tekst: Jeroen Bakker

Na ‘The Dreamer’, zijn debuut uit 2008, heeft heeft José James met ‘1978’ alweer zijn twaalfde album uitgebracht. Hij klinkt ontspannen wanneer wij hem spreken op een regenachtige maandagochtend in Amsterdam maar hij is ook opgelucht dat het nieuwe materiaal eindelijk overal ter wereld te horen zal zijn. James is weliswaar altijd met muziek bezig, zo ook tijdens dit driedaagse verblijf in de hoofdstad heeft hij zijn gitaar en loop-station binnen handbereik voor het geval er plotseling een golf van inspiratie mocht opkomen. “Ik schrijf eigenlijk altijd en overal.”
Terwijl het ene album nog nauwelijks is afgerond wordt er al weer gewerkt aan de opvolger. “Ik verwacht dit najaar te beginnen met het opnemen van de opvolger. Maar dit project heeft inderdaad wel een heel bijzonder lange aanlooptijd gehad. Vijf jaar geleden begon ik al met de uitwerking van het concept voor ‘1978’. Ik geloof dat ‘For Trayvon’ toen ook de eerste track was waar ik de tekst voor had geschreven.”
Het is één van de meest ingetogen tracks die er op het album te vinden zijn. De piano en strijkers begeleiden de hoge maar loepzuivere stem van de zanger die zich de afgelopen tien jaar vocaal sterk heeft ontwikkeld.

Het idee voor ‘1978’ is eigenlijk al ontstaan na zijn ontmoeting met Leon Ware, de legendarische producer en schrijver van enorm veel succesvol Motown-materiaal en bovenal verantwoordelijk voor ‘I Want You’, het album van Marvin Gaye dat uitgroeide tot all-time favorite van James. Ware is weliswaar zeven jaar geleden overleden maar de onuitwisbare indruk die hij toen heeft achtergelaten spreekt blijkbaar nog altijd tot de verbeelding.
“Hij heeft mij vanaf het begin gesteund bij alles wat ik heb gedaan. Ik ben bij hem thuis geweest in Marina del Rey waar wij met elkaar spraken over Marvin met wie hij heeft samengewerkt maar ook hebben we uitgebreid al zijn werkzaamheden bij Motown doorgenomen. Leon had, net als ik, ook een grote liefde voor de jazz. Zijn verhalen waren uitermate inspirerend en soms leek het zelfs wel een soort masterclass. Zo heb ik mij nooit eerder gerealiseerd dat grote namen als Al Green, Sam Cooke en Bill Withers allemaal een bijzondere connectie hadden met de jazz en R&B. Het begon voor hen meestal met muziek in de kerk waarna via de jazz een stijl werd ontwikkeld waar ze later beroemd mee werden. Hij vertelde mij ook over Marvin en zijn filosofie, als muzikant en hoe hij de spiritualiteit, romantiek en sensualiteit in de muziek wist te brengen zoals wij die nu kennen bij beluistering van zijn werk. Bij hem thuis hangt een grote foto aan de muur van Marvin maar ook één waarop hij samen te zien is met Berry Gordy, de oprichter van het Motown-label die met werkelijk de allergrootste artiesten heeft gewerkt. We zijn die dag ook begonnen met het schrijven van iets dat eigenlijk nooit voltooid is maar dat mij heel veel heeft geleerd.”

De ‘do-it-yourself’-mentaliteit is er altijd al geweest bji de eigenzinnige José James. Maar het feit dat hij zes jaar geleden samen met zijn vrouw Talia Billig nu eindelijk ook zijn eigen platenmaatschappij Rainbow Blonde Records heeft opgestart biedt nog meer mogelijkheden dan voorheen het geval was. “Talia heeft overigens ook bijgedragen aan de teksten van de negen tracks die er op ‘1978’ te vinden zijn”, voegt hij trots nog even snel toe. Spontaan lijkt er een idee bij hem op te komen: “Wellicht is er ooit nog een mogelijkheid om eens iets met die onvoltooide tekst te gaan doen.”

Van de eerste tot de laatste minuut wordt de luisteraar meegenomen naar de tijd zoals die hierboven is beschreven. De sfeer van Marvin Gaye’s ‘Let’s Get It On’ uit 1973 zal nooit meer gereproduceerd kunnen worden op een analoge werkwijze zoals die toen gebruikelijk was, maar José James heeft met de album-opener ‘Let’s Get It’ wel degelijk een zeer geslaagde poging neergezet die geheel in de geest past van het vijftig jaar geleden uitgebrachte meesterwerk van zijn grote held. Met behulp van de Cubaan Pedrito Martinez, onder meer bekend van zijn werk met Sting, Eric Clapton en Bruce Springsteen, is bovendien een prachtig percussie-intro opgenomen waarmee een downtempo sound is ontstaan die vergelijkbaar is met de eerder uitgebrachte klassieker ‘Innercity Blues’ of het sensuele ‘Feel All My Love Inside’. Speciale vermelding is er hierbij ook voor de werkelijk fenomenale solo van gitarist Marcus Marchado die het geheel nog eens naar een hoger plan tilt. De meest swingende klanken op het album zijn er in ‘Planet Nine’ en de single ‘Saturday Night (Need You Now)’ die zich het beste laten omschrijven als een light-variant van de disco uit de eind-jaren zeventig.

De indruk bestaat dat de totstandkoming van dit nieuwe album een zware bevalling is geweest. Dat blijkt toch wel mee te vallen al is hij hier duidelijk niet over één nacht ijs gegaan. “Mensen vragen mij waarom het uiteindelijk zo lang heeft geduurd? Nou, het was gewoon nog niet het juiste tijdstip om de muziek uit te brengen. Ik heb tijd nodig gehad om het gehele concept op de juiste manier uit te werken. Dat is nu eenmaal mijn manier van hoe ik dit aanpak. Je moet begrijpen dat het hele idee nogal ruim omvattend was en bestond uit enorm veel losse deeltjes, een soort hersenspinsels van veel verschillende stijlen waar ik misschien wel vier albums mee kon vullen. Die moet ik dus allemaal verwerken en op een rijtje zetten. Ik zeg dan tegen mijzelf: “Bring them down to earth and make them a little more realistic”, snap je?”

Waar hij duidelijk ook de nodige tijd voor nodig had is het bijzonder geladen ‘38th & Chicago’, de laatste track van het album dat betrekking heeft op de heftige gebeurtenissen rondom de dood van George Floyd, de eveneens uit Minneapolis afkomstige zwarte jongen die 25 mei 2020 in een conflict geraakte met de politie en het met de dood moest bekopen. “38th & Chicago is officieel bekend als George Perry Floyd Square in Minneapolis, de herdenkingsstraatnaam voor het gedeelte van 38th Street en Chicago Avenue. Mijn moeder woont twee blokken verderop vanaf de plaats waar het gebeurde. Ik ben opgegroeid in die buurt waar ik een prachtige jeugd heb gehad. Het is een geweldige plaats voor kinderen om op te groeien. Zo dicht bij huis en ook dichtbij de plaats waar ik als 17-jarige mijn eerste optreden deed. Er komen daar heel veel culturen bij elkaar. Het is qua multiculturele diversiteit zelfs de grootste stad van Amerika. Sommige artiesten reageerden meteen in de media maar voor mij duurde het veel langer om hier iets mee te kunnen doen en er over na te kunnen denken. Ik hoop altijd in een ‘uplifting way’ de conversaties aan te gaan en daar heb ik tijd voor nodig.”

Er worden nog optredens geboekt die binnenkort worden vastgelegd maar in de New Yorkse Blue Note Jazzclub staan in de laatste week van april maar liefst zes optredens achter elkaar op de agenda. Het nieuwe album zal daar live in premiëre gaan. “Het zullen bijzondere optredens worden. Ik ben daar voor even The Artist-in-residence. Dat betekent dat ik enkele dagen volledige creatieve vrijheid heb om op het podium te doen wat ik wil. Mijn percussionist Pedrito Martinez zal daar als speciale gast te zien zijn. The Blue Note is een soort workshop-ruimte voor gelijkgestemden om elkaar te ontmoeten en creatieve ideeën uit te wisselen. Je weet nooit precies wat je daar kunt verwachten. Iedereen kan er zomaar binnenlopen en eventueel meespelen. Het is ook de plaats waar ik de bandleden heb ontmoet die je op ‘1978’ hoort. Zo is daar drummer Jharis Yokley, een nieuwe ontdekking waar ik enorm trots op ben. Hij heeft ook een album gemaakt dat in mei op mijn label wordt uitgebracht. Het is zijn debuut als zanger en producer en hij zal als openings-act te zien zijn. Verder speelt er in de band toetsenist Chad Selph, bassist David Ginyard, die heb ik bij Terence Blanchard weg gehaald, en Marcus Machado op gitaar, volgens mij de beste in de wereld op dit gebied.”
Een speciale rol is er ín ‘Dark Side of The Sun’ voor de Congolees-Belgische rapper/filmmaker Baloji. Hij komt uit Oostende, toevallig dezelfde plaats waar Marvin Gaye ooit zijn laatste periode doormaakte om te herstellen van de zoveelste moeilijke fase in zijn leven. “Baloji is een veelzijdige kunstenaar die ik heb leren kennen in Shoreditch, toen ik een tijdje werkte in Londen. Het zal ruim tien jaar geleden zijn. We kwamen elkaar steeds weer tegen in hetzelfde circuit, de club heet XOYO, en er ontstond al snel een geweldige klik. Ik viel als een blok voor zijn style en zijn band. Hij is net als ik, een soort transformer die uit de rap en hiphop komt en zijn muzikale grenzen probeert te verleggen en soms de randjes van de popmuziek probeert op te zoeken. Ik wil graag met hem op tournee maar zijn activiteiten als filmmaker verlopen zeer voorspoedig en nemen steeds meer tijd in beslag. We zullen onze schema’s naast elkaar moeten leggen maar wat mij betreft “the mic will always be hot for Baloji.’’

De komende periode zal, zoals wel vaker het geval is in de carrière van de muzikant, weer vol staan met allerlei verrassingen. Vragen naar de plannen voor de langere termijn is daarentegen misschien nog het minst verrassend te noemen: “Ik ben begonnen met het schrijven voor een Marvin Gaye-tribute maar zoals je zult begrijpen kan ik daar nog niets over kwijt.”

Zeker is in ieder geval dat Paradiso 27 mei ‘José James Presents ‘1978’ op het programma heeft staan. Wij verwachten hem echter daarnaast ook nog hier op een bijzonder groot festival in juli te kunnen ontmoeten. Wordt dus snel vervolgd…

José James
1978

Album is o.a. te bestellen via Bol.

Tracks
1. Let’s Get It
2. Isis & Osiris
3. Planet Nine
4. Saturday Night (Need You Now)
5. Black Orpheus (Don’t Look Back)
6. Dark Side of The Sun (feat. Baloji)
7. Place of Worship (feat. Xênia França)
8. For Trayvon
9. 38th & Chicago


Ook op Blues Magazine ...