WILLIS EARL BEAL
Paradiso, Amsterdam
7 Maart 2012

Tekst: Jeroen Bakker

Een groter contrast is haast niet mogelijk. Amsterdam staat aan de vooravond van het grote elektronische dance-event Five Days Off waar zich al vroeg op de avond veel nerveuze pers ophoudt om maar niets van de nieuwste vernieuwende sensatie op het gebied van dance, dubstep, techno of de moeilijkere elektronica te moeten missen.
Voor de ingang van Paradiso staan dranghekken opgesteld om de grote ‘hippe’ meute vanavond laat op een ontspannen manier binnen te kunnen loodsen.

In de kleine zaal van Paradiso loopt een stevige maar kleine donkere jongen met een zonnebril en een hoodie opvallend onopvallend te zijn. Hij heeft een gitaar in de hoek van het podium gezet en een eenvoudig, haast op kinderlijke wijze beschilderd laken over een, wat pas later onthuld zal worden, ouderwetse bandrecorder gelegd. Willis’ optredens worden geheel solo uitgevoerd. Elektronica is aan deze Amerikaan niet besteed. De grote kracht van Willis Earl Beal zit simpelweg in zijn stem. Over zijn leeftijd wordt geheimzinnig gedaan maar bij de burgerlijke stand van Chicago is vóór 1982 nog niemand onder deze naam geregistreerd. Beal is voor zover bekend nog niet eerder in Nederland te zien geweest. Eerder deze week werd een kleine buzz veroorzaakt in Engeland waar een vooraanstaande tabloid superlatieven tekort kwam bij het beschrijven van zijn uitverkochte optreden in Manchester.
De titel van het debuut is er al: Acousmatic Sorcery, maar het zal pas vanaf begin april te verkrijgen zijn. Hoewel de creatieve duizendpoot nu kan rekenen op de ondersteuning van een platenmaatschappij heeft hij het vermoedelijk spoedig aanstaande succes toch hoofdzakelijk aan zichzelf te danken. Via een zeer low-profile wijze van distribueren en marketeren, er is deze keer eens niet gebruik gemaakt van Twitter en Facebook, heeft Beal gewerkt aan zijn naamsbekendheid en optredens.

Om rond half acht betreedt Beal het podium om gewaagd af te trappen met een gedicht van Charles Bukowski. Een dichter die, evenals Beal, onder meer vanwege medische redenen werd afgekeurd voor het Amerikaanse leger en al op jonge leeftijd regelmatig te maken had met teleurstellingen of tegenslagen. Het gedicht heet The Harder You Try. Het is harde, directe en puntige proza. Een zelfde stijl is terug te vinden in de teksten van Beal die zijn belevenissen van het straatleven op een muzikale wijze verwerkt.
Met een toothpick nonchalant in de linkermondhoek en een blik bier in de rechterhand start Beal de bandrecorder die een sample laat horen vol ambient klanken in combinatie met het geluid van een akoestische gitaar. Sambo Joe from the Rainbow is met zijn krachtige soulvolle strot betoverend mooi. De vergelijking met Otis Redding ligt angstig dicht op de loer en ook Ray Charles behoort tot het referentiekader. Ghost Robot laat een doordringende zware synthesizer-sample horen waarbij de vocale stijl zich in de hoek van de hiphop bevindt. Voorover gebukt, zoekend maar tegelijkertijd gebiologeerd en soms zelfs geknield blijft hij, nog steeds met de zonnebril op, om zich heen kijken. In Take Me Away zwaait hij met zijn rechterarm terwijl hij voorovergebogen staat, dreigend bulderend als Tom Waits in een heel slecht humeur. Zwaar indrukwekkende emotievolle blues, bijna angstaanjagend.
De gitaar is bestemd voor de gevoelige pure blues van Evening’s Kiss. Bijna voorzichtig beroerd hij de snaren en de frets terwijl hij de gitaar plat op zijn schoot heeft. Hij richt zich uitsluitend op zijn gitaar en lijkt zich voor alles en iedereen te willen afsluiten. Willis zit helemaal in de hoek op een stoel zonder spot op zich gericht. Niemand die het in zijn hoofd haalt om de serene rust te doorbreken. Het gejuich na afloop is echter oorverdovend.
Bij het acapella gezongen Same Old Tears wordt het publiek gevraagd om de beat te verzorgen door handclaps en voetstampen terwijl de krachtige stem moeiteloos overeind blijft tijdens het ontstane kabaal. Hiphop, soul, roots en blues zijn sinds lange tijd niet op zo een indrukwekkende wijze met elkaar samengebracht.
Na veertig minuten neemt Willis Earl Beal dankbaar het enorme applaus in ontvangst om vervolgens in razendtempo te verdwijnen. Paradiso is getuige geweest van een sensationeel optreden dat zeker niet zonder gevolgen zal blijven. Met het naderende London Calling Festival (18/19 mei 2012) en mogelijk het North Sea Jazz Festival zou de carrière van deze bijzondere performer wel eens heel krachtig van de grond kunnen komen.

WILLIS EARL BEAL


Ook op Blues Magazine ...