5 januari 2025 werd na een lange voorbereiding het standbeeld van Rory Gallagher in Belfast onthuld in bijzijn van zijn twee neven Daniel en Eoin Gallagher en de burgermeesters van Cork en Belfast. Bluesmagazine medewerker Arthur, groot Rory Gallagher fan, was ook naar Belfast afgereisd voor de onthulling, een verslag.
Rory Gallagher Statue Ulster Hall, Belfast
Tekst: Arthur Ter Avest
In 2014 startte de Wilgar Community de eerste fundraiser om de kosten voor het plaatsen van een standbeeld van Rory Gallagher bij de Ulster Hall in Belfast te realiseren. Veel liefde, weinig resultaat is in het kort de samenvatting van hun streven, waarna een nieuw clubje het stokje overnam. Van een afstand heb ik hun werk met de vele hoogte- en dieptepunten mogen volgen. In 2017 tijdens het aljaarlijkse Rory Gallagher International Tribute Festival in Ballyshannon kwam de zaak in een stroomversnelling omdat een aantal radertjes in elkaar gingen grijpen. Zo werd een groot deel van de financiering vastgeklopt, werden daardoor intenties van officiele zijde plots afspraken en contracten en kon gewerkt worden aan de concrete realisering van het project. Oorspronkelijk werd 2021 aangepeild om het standbeeld te onthullen, een virus gooide roet in het eten… Maatschappelijk en economisch gezien waren er daarna zaken die hoger op de prioriteitenlijst kwamen te staan en heeft het dus tot 2025 geduurd totdat de onthulling een feit was.
Uitgangspunt voor het standbeeld is de iconische foto uit 1972, geplaatst op de titelpagina van het muziekblad Melody Maker. Belfast, of eigenlijk Noord-Ierland is van 1968 tot 1998 verscheurd door de zgn. Troubles, de strijd tussen protestant en katholiek Noord-Ierland die weinig met religie te doen had, maar met de vraag of Noord-Ierland bij Engeland moest blijven behoren (protestante zichtwijze) of zich aan moest sluiten bij Ierland (katholieke zichtwijze). In het heetst van de strijd, toen niemand meer wilde optreden in Belfast, was het Rory Gallagher die daar trouw naar toe ging om te spelen. Tijdens zijn concerten verbroederden de fans, behorend tot beide strijdende partijen en genoten energiek en uitgelaten een zeldzaam moment van ontspanning, zelfs wanneer buiten bommen ontploften of geweervuur te horen was. Dit heeft van Rory Gallagher een iconische held gemaakt.
In de film Irish Tour 74 noemt Rory Belfast als zijn ‚second home‘, wat de wederzijdse liefde natuurlijk nog versterkt heeft. In deze film zijn concertbeelden uit de Ulster Hall te zien, alsook beelden van het kapotgeschoten Belfast en de Engelse militairen die daar surveilleerden. Brendan o’Neill beschrijft deze situatie ook in zijn boek ‚Mr. Sticks‘, tijdens de aansluitende receptie heb ik hier ook nog andere anekdotes over mogen horen. Indrukwekkend!
Bij aankomst in Belfast op vrijdagavond trof ik het standbeeld vormloos ingepakt aan. Op zaterdagmorgen verzamelden zich al redelijk op tijd de eerste fans en geïnteresseerden bij de Ulster Hall, kwamen alle genodigden aan en om 13:00 uur opende Micky Murray de burgermeester van Belfast de festiviteiten, waarna leden van het organisatiecomité het standbeeld onthulden. Toespraken van de burgermeesters van Belfast en Cork, Eoin Gallagher, de neef van Rory uit hoofde van de familie omdat Rory’s broer en manager Dónal Gallagher ziek was rondden het geheel af. Fans hadden zich al enkele malen geroerd met Rory-roepen en geklap.
Helaas zorgt het resultaat voor veel tweespalt in de Rory Gallagher-gemeenschap. De vraag of Rory met telecaster wel recht doet aan zijn reputatie, de vormgeving van het hoofd en de borstpartij, het leidt helaas tot vele weinig respectvolle en ter zake doende commentaren op de vrijstaat sociale media. Hiervoor zou nog wel eens een etiquette ontwikkeld mogen worden! Met mijn neus vooraan was mijn eerste reactie ook zeker niet direct positief, het kost een moment van kijken en wennen. Daarbij is het perspectief van waaruit gekeken wordt ook nog van belang. In ieder geval heeft het standbeeld veel kleine en mooie details en heeft Belfast zijn plek gekregen alwaar Rory ge-eerd kan worden.
De Ulster Hall was in de avonduren de plek waar de film Irish Tour 74 van Tony Palmer vertoond werd. Goed 500 mensen hadden de weg hier naar toe gevonden, vele daarvan die bij de concerten zijn geweest en op deze manier herinneringen konden ophalen. Veel mensen hadden ook hun kinderen/ kleinkinderen meegenomen om de film te gaan zien. Een mooi staaltje van culturele opvoeding. Dat de sfeer in de zaal niet zo uitgelaten was als bij de concerten moge duidelijk zijn, ik heb echter nog nooit een filmvertoning meegemaakt waar zo werd meegeleefd, meegeklapt, gestampt, gezongen enz. als deze. Wat mij betreft een bijzonder mooie afsluiting op ‚sacred Rory ground‘ van een hele mooie dag!
Gemiste kans, armen zijn te lang en met die borstpartij lijkt het wel of Gallagher in transitie is. Telecaster daarentegen vind ik wel cool.
Als het standbeeld niet die glim en glans zou hebben, werd hij al veel menselijker. Dat geldt zeker voor de haarpartij. Hij heeft nu verschillende kleuren en daarom moet hij zoveel mogelijk echt worden. Was hij één kleur over zijn geheel dan was die glans/glim minder storend. – Was het voorblad van zijn telecaster niet veel meer gehavend?
Het standbeeld werd onthuld – onthuld MAG gewoon met d achteraan, dat ik stenen kloten krijg van al die dt-fouten online – waar ik verder nooit op reageer, tot daar, maar in een groot artikel op een website is dit extreem storend… afgezien daarvan, ik ben een grote RG fan, en ik vind dit standbeeld niet zo héél geslaagd… maar ben wel blij dat erover gesproken wordt, zo wordt de herinnering en de muzikale nalatenschap van de koppige Ier hopelijk weer overgedragen aan nieuwe jongere generaties….