NORTH SEA JAZZ FESTIVAL 2023 Dag 1 Vrijdag 7-7-2023

NORTH SEA JAZZ FESTIVAL 2023
Dag 1 Vrijdag 7 juli 2023

Dit weekend is in Rotterdam de 46e editie van North Sea Jazz van start gegaan, het grootste indoor muziekevenement ter wereld. Al direct na de succesvolle hervatting van vorig jaar, nadat eerder twee coronajaren het driedaagse festival saboteerden, is er keihard gewerkt om weer een enorm rijk en gevarieerd programma neer te zetten. Ruim duizend musici slaan hun kamp op in en rondom de Maasstad om gedurende drie dagen lang zo’n 90.000 Jazz-, Soul-, Hiphop-, Funk-, Pop- en Blues-liefhebbers de tijd van hun leven te bezorgen tijdens de 150 optredens die er, verdeeld over zestien podia, op het programma staan.

Blues Magazine is er ook dit jaar weer bij om op het uitgebreide Ahoy-terrein, dat het afgelopen jaar eens stevig onder handen is genomen en zodoende opnieuw is ingedeeld en ingericht, zoveel mogelijk mee te pakken en door middel van korte impressies iets van de bijzondere sfeer weer te geven.

Tekst: Jeroen Bakker / Foto’s: Marco van Rooijen. Alle foto’s zijn te zien in het fotoalbum North Sea Jazz 2023.

Zoals op vrijwel ieder festival tegenwoordig gebruikelijk is, zijn ook op NSJ enkele belangrijke thema’s die als een rode draad door het programma lopen. Ieder festival wil dan ook uitstralen méér te kunnen bieden dan muziek alleen. Dit jaar wordt aandacht besteed aan het feit dat 150 jaar geleden de slavernij in de toenmalige koloniën is afgeschaft middels het Sounds of Diversity – A Shared Musical Heritage-programma. Enkel artiesten waaronder de bekende Nederlandse hiphop-artiest/woordenkunstenaar Typhoon, presenteren een reis langs de muzikale invloeden die hierdoor ons land bereikten en nog altijd van groot belang zijn voor de muzikale diversiteit.

Naast dit thema wordt wederom een groot deel van het programma gevuld met vrouwelijke artiesten. Een koers die al eerder is ingezet en de rol van de vrouwen in de muziek uit het verleden, het heden en ook van de toekomst onderstreept. De New Yorkse jazzdrummer/componist Terri Lyne Carrington dook zelfs voor haar laatste project ‘New Standards’ de geschiedenis in van door vrouwen geschreven jazz-composities en zal daar ruimschoots aandacht aan besteden op het festival. De artiest die het festival een knallend einde gaat bezorgen en overal op grootse wijze de festivalaffiches en -covers siert is dan ook niemand minder dan zangeres LIZZO, een Amerikaanse zangeres die als een komeet furore heeft gemaakt en staat voor bodypositivity, gelijkheid op elk vlak en zoals zij zelf zegt: “Ik ben geen doorsnee artiest, ik ben een dikke zwarte vrouw die zingt over zelfliefde.”

Ook is North Sea Jazz er weer in geslaagd om een toonaangevende artiest in de hedendaagse jazz vast te leggen als Artist in Residence. ESPERANZA SPALDING, de Amerikaanse bassist, zangeres en componist, heeft dit jaar een vrijbrief gekregen om een eigen programma in elkaar te zetten waarmee zij drie dagen op het festival te zien zal zijn en waarmee zij, onder meer, een wisselwerking tussen dans en jazz nieuw leven wil inblazen.

Nieuw leven wordt er zeker ingeblazen bij de eerste band van NSJ 2023. Het is de uit Utah afkomstige CRESCENT SUPER BAND, een heuse bigband waarmee het buitenpodium van de Mississippi een feestelijke opener krijgt. Muzikanten van 15 tot 19 jaar die met rauwe, funky en sexy bigband-muziek de wereld overgaan en al eerder aandacht wisten te trekken van grote namen als Randy Brecker en Joe Lovano. ‘Got Love’ zingt één van de zangeressen uitdagend terwijl zij zich laat begeleiden door rauw klinkende, sexy en funky blazers, toetsen en een swingende ritme-tandem.

Op de Congo Square staan dan al het ervaren soul- en funkcollectief TRUE LOVES uit Seattle, het resultaat van een uit de hand gelopen jam-sessie en is uitgegroeid tot een ijzersterke gangmaker voor een gelegenheid als NSJ. De instrumentale en opzwepende funk doet het op deze zomerse middag ontzettend goed zo is op te maken aan de drukte rondom het kleinste buitenpodium van het festival. De tracks van ‘Sunday Afternoon’, het laatste album, doen het op de vrijdagmiddag eveneens heel erg lekker als sfeerverhogende factor.

Ondertussen is er op één van de grootste podia het optreden van de Fransman BEN L’ONCLE SOUL begonnen. We hebben hem hier al eerder gezien maar ook nu lijkt de poppy en zowel frans- als engelstalig gezongen soul maar moeilijk de aandacht vast te kunnen houden. In het publiek staan enkele jonge bezoekers die serieus menen dat het overbekende ‘Seven Nation Army’ van hem afkomstig is en niet van The White Stripes. Met een “Hello, My name is Benjamin, People here are very peaceful”, probeert hij het publiek voor zich te winnen. Zijn daaropvolgende Reggae-deuntje past mooi bij de temperaturen die dit weekend verwacht worden, echt koken wil t echter nog niet.

Of VAN MORRISON daar wel in zal slagen is altijd de vraag. We hebben wel eens vervelende ervaringen meegemaakt met de Noord-Ierse veteraan, volgens sommigen oneerbiedig de grootste klootzak in de pophistorie genoemd, maar het vertrouwen in zijn optreden van vandaag lijkt groot. Ok, hij heeft een attitude maar met zo’n staat van dienst heb je nu net wat meer credits. De grote Maas, dat deze keer overigens een andere opstelling kent, gekozen is er om het podium in de breedte van de zaal te plaatsen, is namelijk ramvol voor aanvang van zijn optreden. Toch weet Van ‘The Man’ ook de plaatsen met weinig zicht, uiterst links en rechts te bezetten. Zijn Moving On Skiffle Tour, vernoemd naar zijn laatste album, verloopt zeer voorspoedig, Een altijd terugkerend onderwerp blijft toch altijd zijn humeur, bar dicht, geen foto’s of andere beperkingen, en ook vandaag zijn er bepaalde restricties maar daar heeft het publiek geen last van en het mooie is dat hij er ook echt zin in lijkt te hebben. Op de ‘Streamline Train’, een vrolijke opener worden alle bandleden al even in de spots gezet zodat al meteen duidelijk wordt wat er te wachten staat. Een wasbord, violen, mooie donkere vocalen, steelgitaar, mandoline en fijne percussie begeleiden vandaag zijn karakteristieke stem. Het geluid is hard en men is duidelijk druk bezig om het gunstig af te stellen. Van is druk bezig met gebaren en seinen om de trein goed in beweging te krijgen. Het lijkt hem aardig te lukken. Niet vreemd aangezien er geweldige muzikale begeleiders op dit podium zijn te vinden. Speciale vermelding is voor zijn violist die opvallend veel gelegenheid krijgt voor uitgebreid soleerwerk zoals in het opgewekte ‘Sail Away Ladies’. Van luistert zelf geconcentreerd naar zijn muzikanten en geeft aanwijzingen als een solo kan worden ingezet. De muzikale regisseur heeft de touwtjes strak in handen. Het van Jim Reeves bekende ‘Yonder Comes A Sucker’ brengt hem terug naar zijn jeugdjaren. De country en skiffle lopen soepel door elkaar heen terwijl de folk nimmer ver weg is. Mooi is de gevoelige ‘Travellin’ Blues’ van Jimmie Rodgers, mooi ook om de gevoelige kant van de doorgaans ietwat norse bard te zien.

Wisselende stemmingen zijn nu eenmaal onvermijdelijk al klinkt ‘I’m So Lonesome I Could Cry’ toch ook weer heel erg oprecht wanneer hij in de voetsporen van Hank Williams treedt. Qua long-inhoud is alles duidelijk in orde zo blijkt wanneer hij de harmonica erbij pakt en enkele keren stevig uithaalt. Ook vocaal valt er weinig op aan te merken en lijkt hij probleemloos richting de tachtig jaar te kunnen kruipen. ‘Let It Shine’, zingt hij terwijl de band vrolijke gospelklankenj produceert. Kijk hem shinen met hoed en zonnebril, een echte baas maar wel een met bijzondere autoritaire trekjes en helemaal niet gediend van enige interactie met het publiek. Belangrijk punt van kritiek is toch wel dat de bezoekers die hem voor de eerste keer zien optreden het bekende werk uit ver vervlogen tijden moeten missen. Een ‘Brown Eyed Girl’ had natuurlijk niet misstaan op de setlist. Je ziet dan ook toch wat teleurgestelde gezichten om je heen wanneer er weer een intro wordt gespeeld van een ‘nieuw’ of geheel onbekend werkje.

Zijn ‘Worried Man Blues’ halen we niet want MAVIS STAPLES staat al te trappelen om af te trappen in de Darling. Een duet zoals in 2015 zit er dan ook niet in. Een uitgelezen kans van Van om zijn ‘If I Ever Needed Someone’ samen met haar hier te laten horen gaat dan ook aan ons voorbij. Mavis Staples is de tachtig jaar al ruim gepasseerd en wanneer je het hebt over hedendaagse powervrouwen zoals die in de media een role-model vervullen dan moet je eigenlijk eens naar deze dame kijken en luisteren. Als je wilt weten hoe het echt zat, en nog steeds aan de orde is, met ongelijkheid en burgerrechten dan kan zij je een geschiedenisles voorschotelen waar je de rillingen van krijgt. Het onthaal van de Amerikaanse zangeres is eveneens een kippenvelmoment. De liefde blijkt wederzijds in de Darling. “Iedereen ziet er zo goed uit. Lang geleden dat we hier waren. 5 Jaar? Dat is te lang maar je ziet er nog mooier uit dan toen”, grapt ze. “If You’re Ready”, vraagt ze. “Come Go With Me”, natuurlijk gaan we met haar mee. We zullen een andere versie hiervan zeer waarschijnlijk te horen krijgen van The Staples Jr. Singers die hier morgen zullen optreden.

“Get on board!! Rock The Boat”, klinkt het krachtig uit haar nog altijd zo machtige stem en we krijgen de groeten uit Chicago waar volgens haar, “de echte blues vandaan komt.” Ze heeft het erg naar haar zin en haalt soms, net iets boven haar kunnen, stevig uit. Gelukkig is er een kop thee met honing om haar vocalen goed door de set te krijgen. Ze maakt zich op voor een intense uitvoering van “Keep Your Eyes On The Prize”, een invloedrijke compositie in de jaren 50 en 60 tijdens de activiteiten rondom The American Civil Rights Movement, met de geweldige gitaarlicks van haar trouwe side-kick Rick Holmstrom klinken rauw maar treffend. Het is een sterk en indrukwekkend optreden van Mavis Staples die straalt als nooit tevoren.

De gemiddelde leeftijd is op het podium inmiddels drastisch omhoog geschoten. En dan staat er nog wat te wachten. Wat te denken van BUDDY GUY die de grote Maas tot op de laatste plaats weet uit te verkopen. Niet zo gek wanneer je bedenkt dat de legendarische bluesman al 86 jaar lang rondloopt op deze aardkloot. Hij heeft onlangs aangekondigd het nu toch echt wat rustiger aan te doen al zal er voor de grote festivals uitzondering worden gemaakt zodat iedereen nog eenmaal de kans krijgt om te kunnen genieten van deze held die nog altijd van kop tot teen de blues voelt.

Snoeihard klinkt zijn ‘Damn Right, I’ve Got The Blues’ door de grote zaal die vandaag voor de eerste keer een kookpunt gaat beleven. Voor iedereen die klaagt over het gebrek aan interactie bij Van Morrison is Guy een verademing. Hij charmeert, flirt, daagt uit en brengt de nodige humor met zich mee. Aandachtig wordt er tussen de nummers geluisterd naar de levenslessen van deze ervaringsdeskundige. Het gaat voornamelijk over zijn ervaringen met betrekking tot zijn liefdesleven. “It’s Cheaper To Keep Her”, luidt zijn advies en “wanneer het een mooie vrouw is mag het best een onsje meer zijn”, terwijl zijn grote glimlach op de schermen aan de zijkant van het podium groter dan ooit lijkt. Een statement dat we later op het festival nog eens uitgebreid krijgen voorgeschoteld bij het optreden van de afsluitende Lizzo die met dit soort uitspraken de hedendaagse media doet ‘shockeren’ en daarmee als belangrijk role-model fungeert.

Die Guy bleek zijn tijd ver vooruit en fungeerde bovendien als een belangrijk role-model voor gitaristen waar we later nog heel veel van zouden horen. Grote namen als Jimi Hendrix of Eric Clapton hadden we waarschijnlijk nooit gekend zonder de door Buddy Guy gelegde bluesbasis. ‘I’m Your Hoochie Coochie Man’ en ‘I Just Want To Make Love To You’ gaan er nog altijd in als koek. Hij presteert het voor de zoveelste keer om de zaal met groot gemak plat te spelen maar weet bovendien op fluistertoon diezelfde zaal helemaal muisstil te krijgen tijdens ’She’s 19 Years Old’. Opvallend om te constateren dat de set in zijn geheel bestaat uit composities van anderen maar wat zien we veel gelukkige gezichten op zowel het podium als daarvoor. Dat de gitaarcapriolen niet allemaal foutloos ten uitvoer worden gebracht is dan ook voor niemand een probleem. Je zou een optreden van Buddy Guy kunnen omschrijven als een bijzondere act maar wel een met een hoog entertainmentgehalte.

Nooit gedacht dat we zeven jaar na zijn laatste optreden hier de bluesmastodont nog eens zouden tegenkomen maar eerlijk gezegd dachten we dat tijdens NSJ2010 ook al niet. Daarentegen is de DJ-set van Gerard Ekdom, radioman, presentator maar bovenal gepassioneerd muziekliefhebber, al jarenlang een vaste waarde op het dakterras van de Tigris. Onder de titel DJ’s on the Roof vindt daar iedere editie de leukste Vrijdagmiddagborrel plaats die je kunt bedenken. Voor EKDOM’S FUNKY MUSIC TRIP duikt de populaire DJ al weken voorafgaand aan het festival zijn Schatkelder in, een grote ruimte thuis waar zijn enorme hoeveelheid muzikale parels goed geconserveerd bewaard wordt, om de set van vandaag samen te stellen en aan elkaar te mixen. Voor wie er interesse heeft is er een interessante en zeer vermakelijke lijst op Spotify te vinden waarin een groot deel van die collectie te beluisteren valt. Behoedt u echter voor namaak, er is maar één echte lijst. Diverse onbevoegden maken namelijk onder dezelfde naam een soortgelijke lijst. Vandaag horen we Earth, Wind & Fire met ‘Shining Star’ op het dak en het bekende intro ‘Hey How You’re Doing’ van De La Soul’s ‘Ring Ring Ring’ dat soepel overloopt in ‘I’m Coming Out’ dat we ons nog goed kunnen herinneren van vorig jaar toen Diana Ross een onvergetelijke avond op North Sea Jazz 2022 neerzette. Het bekende ‘Sunshine Of Your Love’ blijkt ook in een stampende disco-variant te bestaan. Via de uitbundige uithalen van Marlena Shaw ‘California Soul’ is het een snelle reis in de tijd van de eindjaren zestig naar Kendrick Lamar die met ‘King Kunta’ in 2015 een zwaar pompende ‘floorkiller’ uitbracht waarmee je hier, je moet er niet aan denken, niet uit je dak gaat maar er dwars doorheen kunt zakken. Voor de zekerheid gaan wij tijdens ‘Stomp’ van de Brothers Johnson, een opwindende disco-dance-classic, maar vroegtijdig via de trap naar beneden waar zich al spoedig een en ander gaat afspelen en waar bovendien enorm naar wordt uitgekeken.

Ondertussen is de Brits-Nigeriaanse LITTLE SIMZ druk bezig om in de Nile de toekomst van de Britse hiphop veilig te stellen met een strak geregisseerde, spectaculair verlichte en zeer energieke show waarin met venijnige raps en knallende half-orkestraal bewerkte beats alles uit de kast is gehaald. De jonge rapster heeft diverse stijlen samengebracht waarmee zij binnen korte tijd een breed publiek in de UK warm wist te krijgen zoals blijkt uit de verkoopaantallen van haar laatste drie albums. Grote kans dat de rest van Europa nu gaat volgen. In een kolkende finale met een uitzinnig publiek krijgt de onlangs overleden Rotterdammer Bokito dan toch nog zijn indrukwekkende eerbetoon met een bombastische uitvoering van ‘Gorilla’. De waardering voor Little Simz is groot. Die komt hier zeker nog eens terug.

Hetzelfde geldt voor de bekende gezichten die we in de Maas tegenkomen. De mix van soul en lichte variant van de Southern rock zoals de TESKEY BROTHERS het spelen gaat er in als zoete koek. Nederland blijkt massaal te zijn gevallen voor de band uit Melbourne rondom de broertjes Josh en Sam Teskey. Ze zijn zelfs regelmatig op diverse radiozenders te horen. Na enkele clubs te hebben uitverkocht volgde als snel de veel grotere AFAS Live en is het dan ook niet verrassend dat de Maas-zaal vanavond eveneens uit zijn voegen barst van de drukte. Met het nieuwe ‘Remember The Time’ wordt al meteen overtuigend geopend en wie niet beter weet zou denken dat deze mannen toch echt uit de zuidelijke staten van de USA afkomstig zijn. ‘Oceans of Emotions’ van het laatst verschenen album ‘Winding Way’ is nog maar koud uitgebracht maar wordt in de voorste rijen al overtuigend meegezongen door de fans. De Maas stroomt eveneens over van ‘emotions’.

Het is zodanig vol gelopen dat iedereen die nog even snel na aanvang naar binnen wilt toch echt zal moeten wachten tot dat er bezoekers vroegtijdig afhaken en naar buiten gaan. Dat laatste is maar nauwelijks het geval. Een groot deel van het aanwezige publiek lijkt zelfs speciaal hiervoor naar het festival te zijn gekomen. Het krijgt een kwalitatief prima optreden voorgeschoteld maar er zijn wel degelijk enkele kanttekeningen te plaatsen. Opvallend is de rol van zanger/gitarist Josh Teskey die het gebeuren op t podium wel heel nadrukkelijk naar zich toe trekt. Het lijkt de rest overigens nauwelijks te storen. Geconcentreerd maar met veel gevoel werken zij zich door de set heen die, en dat moet gezegd worden, niet helemaal de absolute aandacht van de eerste tot de laatste minuut weet vast te houden. Het vuurwerk blijft uit en heel even lijkt het er zelfs op dat het optreden een beetje voortkabbelt.

Vanwege de zo snel toenemende populariteit zou het van The Zombies afkomstige ‘This Will Be Our Year’ zoals die op het nieuwe album te horen is, toepasselijk zijn geweest. Ruim vijftig jaar geleden werd het geschreven en nog steeds heeft deze minder bekende track een grote actualiteitswaarde. Gekozen is echter om met een zeer gedreven uitvoering van ‘Hold Me’ en het meeslepende ‘What Will Be’ af te sluiten. Op de grote schermen is te zien dat er in het publiek diverse traantjes wegvloeien. We zijn nog maar halverwege 2023 en het jaar kan inderdaad al niet meer stuk voor Teskey Brothers.

De verwachting is dat het echte vuurwerk pas morgen zal los barsten als onder meer Tom Jones en Snarky Puppy zullen aantreden. Het verslag hiervan volgt.