Concertverslag Zappa Plays Zappa
Interview Dweezil Zappa
Metropool, Hengelo
22 oktober 2015
Tekst : Andre Wittebroek /Foto’s: Nineke Loedeman
Als groot liefhebber van de muziek van Frank Zappa moet je zeker naar een concert van zijn zoon Dweezil Zappa, die de muziek van zijn vader op onnavolgbare wijze speelt en daardoor Frank’s muzikale nalatenschap in ere houdt. In 2009 zag ik Zappa Plays Zappa (ZPZ) al optreden in de Effenaar in Eindhoven en ik was diep onder de indruk van de klasse van alle bandleden. Frank’s muziek is zeer complex te noemen en niet gemakkelijk te spelen. Na acht live-optredens van hem te hebben gezien kan ik dat alleen maar beamen.
In het kader van de “One Size Fits All” 40th Anniversary Tour 2015 speelt de band in Metropool te Hengelo en lijkt ons dit een mooie gelegenheid Dweezil in een interview enkele vragen te stellen. Via Johan Dollekamp van platenzaak Popeye en Frank Satink van Metropool, werd contact gelegd met Karlijn Pauw van Mojo en werd alles snel en perfect geregeld. Dank aan allen.
Het interview
Als Nineke en ondergetekende in de kleedkamer aankomen, is Dweezil nog even niet beschikbaar…Zijn bassist Kurt Morgan is er al wel en met hem begint het gesprek. Voor mij is hij nieuw, in de Effenaar was hij er nl. niet bij en op de dubbel-live DVD Zappa Plays Zappa (2007) speelt hij niet mee. Hij vertelt dat hij al een hele tijd voor de Zappafamilie o.l.v. Gail Zappa werkt. In 2000 werkte Kurt al aan het ‘200 Motels’ project met Frank. Kurt heeft Music Theory and Composition gestudeerd aan de Universiteit van New Hampshire en alles op dat gebied in Frank’s muziek op papier gezet, meer dan 311 pagina’s! Frank wilde dat zijn muziek perfect gespeeld zou worden.
Op mijn vraag of de muziek dan niet moeilijk te spelen is, antwoord Kurt dat het in zijn hoofd geen probleem is vanwege zijn theoretische achtergrond, maar om het ook in de vingers krijgen kostte de nodige tijd en oefening. “Ik geloof dat Frank een tegenstander was van muzikaal snobisme en elitarisme. Hij hield van complexiteit, maar hij vond nog waarde in de meest eenvoudige muziek, zoals de Blues en Doo Wop. Voor veel mensen lijkt de melodie en structuur niet te kloppen maar voor mij wel. Het klopt helemaal wanneer je het ontleedt; ik houd ervan, het maakt het zeer interessant.”
Even later komt een zeer opgewekte en vriendelijke Dweezil Zappa binnen. Een hartelijke begroeting volgt en nadat we ons voorgesteld hebben en hem gecondoleerd hebben met het recente overlijden van zijn moeder Gail Zappa, kunnen we beginnen.
Je bent gitarist geworden, heeft je vader Frank daar nog invloed op gehad of heb je zelf die keuze gemaakt? Heb je nog bepaalde andere invloeden of voorbeelden.?
“Bij ons thuis draaide het veel om de muziek van mijn vader. Eigenlijk hoorde ik alleen maar die muziek en niets anders. Frank stimuleerde me enorm om naar muziek te luisteren. Op mijn zesde kreeg ik mijn eerste gitaar van hem. Daar deed ik niet zoveel mee behalve veel lawaai maken op het ding en niet echt spelen. Het stelde niets voor. Op mijn twaalfde daarentegen werd het allemaal serieuzer. Ik hoorde toen andere muziek en vond het prachtig: Van Halen, Randy Rhoads, AC/DC, Oueen, The Beatles e.d. Er ging een wereld voor me open. Vooral het stevige werk vond ik prachtig en ik werd meer een (hard)rock en heavymetal gitarist. Echt gitaarles heb ik niet gehad, wel kreeg ik tips en wat lessen van mensen als Steve Vai, Eddie van Halen en Joe Satriani. Toen ik die stijl beheerste was plotseling de periode van de heavy metal voorbij: het getoepeerde haar, de strakke leren broeken, de laarzen: het imago was weg. Mijn vader en ik hebben er een song over geschreven, Dragon Master, want Frank zag er wel de humor van in. De teksten zijn grappig, een joke, maar de muziek is serieus. Op mijn nieuwe album ‘Via Zammata’ komt het nummer trouwens ook voor. Hij stelde zich de vraag: “Does Humor Belong Into Music?” en het antwoord was : “yes!”
Na deze periode vroeg ik me af wat ik zou gaan doen. Ik deed solowerk en ontwikkelde een gitaarstijl waarin elke solo anders wordt gespeeld. Veel improviseren, jammen en andere patronen in dezelfde ritmes. Ik verdiepte me in achtergronden en het technische aspect van de muziek. Nadat mijn vader in 1993 overleed, wilde ik meer met zijn muziek doen omdat deze ontwikkeling in zijn stijl pasten en zo ben ik met ZappaPlaysZappa begonnen. Alles bij elkaar heeft het me veel gebracht.”
Was het moeilijk zijn materiaal onder de knie te krijgen en hoe vind je zulke topmuzikanten voor zo’n band? Het valt me op dat ze zo relatief jong zijn en wel wisselen. Op de DVD uit 2007 en de show 2009 in Eindhoven waren er veel anderen.
“Het heeft me twee jaar gekost voordat ik het beheerste. Al die tijd heb ik me daarmee bezig gehouden. Het is onmogelijk alles van Frank te spelen, hij heeft meer dan tachtig platen uitgebracht. Ik heb gekozen voor de nummers van zijn meest bekende elpees. Dat herkennen de mensen en die wil men ook horen. We hebben zo’n twintig nummers die we kunnen spelen en dat vergt al heel veel van de muzikanten. Vanavond spelen we de hele LP ‘One Size Fits All’ aangevuld met andere songs. Elke song wordt iedere keer weer anders gespeeld maar de basis blijft hetzelfde natuurlijk. Dat de muzikanten jong zijn heb je goed gezien. Het wisselt natuurlijk altijd wel, men heeft ook andere bezigheden. In Eindhoven was toetsenist/zanger Chris Norton erbij (zijn eerste tour) en Scheila Gonzalez is een vaste waarde. Ze is erg goed. Ik heb graag jongere muzikanten in de band omdat ze ook een wat jonger publiek trekken. Jonge mensen zien liever jonge mensen op het podium. We maken veel plezier tijdens de show, bewegen veel en dat is leuk om te doen en naar te kijken. Alle muzikanten hebben een gedegen opleiding en kunnen uiteraard noten lezen. Er is er één die dat niet kan en dat ben ik!!”
Dan moet je volgens mij een uitstekend muzikaal geheugen hebben om deze complexe muziek te kunnen onthouden?
“Inderdaad, dat heb ik denk ik ook. Je hebt daarnaast wel iets extra’s nodig.”
Spelen jullie veel en waar overal? De belangstelling voor de muziek van Frank zal wereldwijd zijn neem ik aan. Hoewel ik denk dat hij vanaf het begin in Europa geliefder was dan in Amerika. Het zal met zijn scherpe teksten over Amerika te maken hebben en dat Amerika vooral in die periode veel conservatiever was dan Europa?
“We spelen gemiddeld tussen de tachtig en honderd shows per jaar en overal ter wereld. We zijn ook bijna elk jaar in Europa. Deze toer zijn we vooral in Nederland en Scandinavië. Daar zijn we erg populair, in Oslo zingen ze zelfs alle teksten letterlijk mee. Hetzelfde doet men in Montreal Canada, hoewel Frank daar eigenlijk niet eens veel heeft opgetreden.”
Zijn er nog plannen voor een nieuwe CD of DVD? Je laatste CD :‘Go With What You Know‘ is van 2006.
“Er komt inderdaad een nieuwe DVD uit en als je de eerste Zappa Plays Zappa uit 2007 mooi vindt, dan zal je deze ook zeker goed vinden.” (P.S. Ik vind het een meesterlijke DVD). “De nieuwe CD komt volgende maand uit en heet ‘Via Zammata‘. De muziek is wisselend en het is geen echte gitaarplaat geworden. Meer functioneel in ensemble, we wilden veel variatie aanbrengen. Bij elk nummer is een ander drumstel en een andere gitaar gebruikt. De gitaarriffs zijn strak en simpel, net als bij AC/DC. Een goede riff is altijd goed. Verder zijn er blazers, viool, fluit en een orkest bij. Ook staan er twee instrumentale songs op. Hij is duidelijk anders dan de vorige CD.”
We zijn zo ongeveer aan het eind van het interview gekomen. We hebben de maximaal dertig minuten behoorlijk overschreden: het zijn er bijna zestig geworden! Wij vonden het erg interessant en vooral zeer prettig. Namens Blues Magazine bedank ik je hartelijk voor je tijd en de gezelligheid.
“Geen dank, heel graag gedaan en ik vond het ook erg leuk. Jullie zijn straks ook van harte welkom bij de soundcheck. En veel plezier bij de show vanavond. Bedankt!”
Het concert
Voor een volledig uitverkochte Metropool start Dweezil met de mededeling dat de hele LP ‘One Size Fits All’ (1975) zal worden gespeeld, aangevuld met andere bekende Frank Zappa nummers. Dit zorgt al direct voor een zeer enthousiast welkom door het publiek. Men speelt zo’n twintig songs en om al die nummers stuk voor stuk te bespreken zou teveel van het goede zijn. (Ik had geen setlist dus het moet uit het hoofd). Ik houd het wat algemeen en bespreek de nummers in vogelvlucht dan maar.
De band begint met Inca Roads en wat direct opvalt is de hechte band die van grote klasse is. Het geluid is fantastisch en alles komt perfect door. Bij deze muziek is dat erg belangrijk want er zit veel afwisseling en kleine intermezzo’s in: een tingeltje hier, geluidje daar, zuchtje met een stem enzovoort.
Daarna volgen Can’t Afford No Shoes met mooi vocaal werk, Sofa 1 (met schitterend toetsenwerk), Florentine Pogen met een heel eigen interpretatie en topblazers, Evelyn, A Modified Dog en het swingende met prachtige zang San Ber’dino. Alles wordt geweldig goed gespeeld. Dan Andy, een van mijn favorieten, met een perfect zangkoortje. Sofa no.2 blinkt uit met geweldig soepel gitaarspel, het ritmisch sterke Dancin’ Fool met bijpassende dans van Scheila en bassist Kurt. Het hoogtepunt voor mij is The Torture Never Stops. Pure geluidsbeelden. Het nummer wordt grandioos gebracht en de stem van zanger Ben Thomas gaat door merg en been. Kippenvel, wat een nummer.
Daarna volgt The Grand Wazoo met veel verschillende muziekstijlen en een prachtige saxsolo van Scheila, weer met veel jamwerk. In I’m The Slime zingt Dweezil voor het eerst zelf met een mooi jazzy tussenstuk. Kurt mag in de volgende song Magic Fingers zijn kunnen op de basgitaar tonen, het nummer heeft een lekkere swing en hij gaat een duel aan met Dweezil. Het bekende Montana, het minder bekende The Evil Prince dat gaat over de glitter op Broadway en topper Cosmik Debris besluiten een weergaloos concert.
Het razend enthousiaste publiek, waarvan het overgrote deel de nummers ook meezingt, schreeuwt om een toegift en dat wordt een lange uitvoering van Muffin’ Man en met dit nummer eindigt deze prachtavond.
Conclusie
Een concert waarin de muziek van Frank Zappa briljant wordt gespeeld door de Zappa Plays Zappa band. Alles klopt deze avond, de muzikanten zijn fantastisch, we horen prachtige zang, het geluid is geweldig en het publiek reageert zeer enthousiast. En niet onbelangrijk: veel plezier en humor op het podium, kortom een topconcert!
Line-up
Dweezil Zappa: gitaar en zang / Scheila Gonzalez: toetsen saxofoon, zang / Kurt Morgan: basgitaar, zang / Chris Norton: toetsen, zang / Ben Thomas: zang, gitaar, trompet, mondharp, tamboerijn / Ryan Brown: drums
Links
www.zappaplayszappa.com
www.dweezilzappaworld.com
www.zappa.com
Beste André,
Sfeervol interview en concertverslag. Eén kleine correctie. Je schrijft over de bassist Kurt Morgan: “In 2000 werkte Kurt al aan het ‘200 Motels’ project met Frank.” Dat kan natuurlijk niet. Je citeert even later zelf Dweezil die zegt dat Frank in 1993 overleden is. Verder is het “200 Motels-project” al uit 1971. Hier worden dus enkele zaken door elkaar gehaald.
Hallo Sjef, het moest zijn van en niet met Frank. Hij deed dat voor de Frank Zappa Trust o.l.v. Gail Zappa. Veel van Frank werd opnieuw opgenomen, gedigitaliseerd na zijn overlijden. Bedankt voor je opmerking.