Cubygrollo2012

Cuby Museum in Grolloo

Door: Jan Marius Franzen (http://purplehaze.rtvkatwijk.nl/)

Brief van Wim Bodde aan Jan Marius Franzen

Beste Jan Marius,
Toen wij elkaar tegenkwamen in de bluesclub Qbus in Leiden heb je me verteld dat jouw eerste kennismaking met de blues een optreden was van Cuby and the Blizzards. Dat geldt ook voor mij. Ik woonde indertijd in Assen, waar de Blizzards vandaan komen. Ik heb je beloofd je te vertellen wat ik weet uit die tijd. Ik zal achtereenvolgens iets zeggen over Herman Brood, dan over Eelco Gelling en tenslotte over Harrie Muskee. Herman Brood werd een symbool voor sex, drugs en rock en roll. Eelco Gelling was de meest briljante muzikant van het gezelschap. Harrie Muskee was een echte Drent en had de blues het meest in zijn genen.

Herman Brood ken ik slechts indirect en uit de media. Toch mag ik als oud-Assenaar misschien iets over hem zeggen, hoewel hij maar kort bij de Blizzards heeft gespeeld. Ik vertelde je in Qbus al dat ik wel eens langs café Spoorzicht kwam, een café in Assen, een duister café, waar wij als nette scholieren maar liever niet naartoe gingen. Het zag er gesloten uit en wekte ernstige vermoedens van wanhoop, overgoten met alcohol. Pas later heb ik vernomen dat dit café van de vader van Herman Brood was, die eerst een fabriekje in Zwolle heeft gehad dat failliet is gegaan. Het gerucht ging dat de vader van Herman zich daar dood heeft gedronken. Herman zou daar ook enige tijd achter de bar hebben gestaan toen zijn vader daar niet meer toe in staat was (artikel van Sjoerd Punter op het Internet). Herman Brood was een artistieke jongen, daar is iedereen het wel over eens. Van meet af aan echter zijn er verhalen over drugs en drank. Hij was natuurlijk niet de enige. Maar wie heeft er zo mee gekoketteerd als hij? Doordat ik echter op de achtergrond altijd café Spoorzicht ben blijven zien, een donker hol, de afgrond, heb ik nooit zo kunnen geloven in de grappen en grollen van Herman. Hij had een muzikaal talent. Hij had talent voor de beeldende kunst. Maar is dat er echt helemaal uitgekomen? Hij stal wel de show. Hij gaf de mensen wat ze wilden: Brood en Spelen. Hij werd een nationaal symbool voor sex, drugs en rock en roll, kampioen in het trekken van aandacht. Dit was zijn grootste talent. Maar werd dat niet teveel een doel op zich?

Herman kwam in 1966 bij de Blizzards toen de groep al goed op zijn poten stond. Hij was snel weer weg. Het spoorde niet las ik. Kwestie van drank en drugs. Herman wilde Cola met een sigaret, de Blizzards Sisi met een sigaar. Sorry dat ik er een beetje mee spot. Hij kwam knap terug met de Wild Romance. In Nederland had hij veel succes. Het was aanstekelijke muziek. Maar was hij niet een beetje een imitator van de Amerikaanse rock and roll? Misschien was hij meer authentiek als beeldend kunstenaar. Daar had hij mogelijk nog meer van kunnen maken. Maar toen werd hij dus ingehaald door het spook van café Spoorzicht, dat hem altijd als een schaduw had achtervolgd. Hij sprong van het dak van het Hilton hotel in Amsterdam. Ik vond dat erg triest. Waarom heeft hij er niet voor gekozen om door te gaan met zijn schilderwerk? Hij had kinderen, vrienden. Herman had zo’n goede band met zijn moeder zei hij zelf altijd. Ze woonde in later jaren ook in Assen, toen zijn vader waarschijnlijk al dood was. In Assen zwierf iemand op straat, die vroeger deel had uitgemaakt van een zangduo. Iedereen kende deze man. Als Herman op bezoek kwam uit Amsterdam nam hij altijd nieuwe kleren mee voor hem mee. Dat was mooi van hem. Ik vrees echter dat Herman Brood niet alleen een goede band had met zijn moeder, maar ook een sterke band met zijn vader. Misschien een noodlottige band. Dat is eigenlijk wat ik bedoel.

Dan Eelco Gelling. Eelco heb ik in levende lijve waargenomen, voordat hij bekend werd. Hij is ook even oud als ik, net als Herman Brood. We zijn allemaal geboren in 1946, het eerste jaar van de geboortegolf. Eelco is overigens pas op zijn 11e in Assen komen wonen, dus kan hij niet op dezelfde lagere school hebben gezeten als ik. Later is hij fotograaf geworden bij de Provinciale Drentse en Asser Courant, waar ze hem er snel weer uitgeknikkerd hebben omdat zijn haar te lang geweest zou zijn. Logisch. Dan zie je ook niets meer (haha). Wij woonden indertijd in de Thorbeckelaan in Assen. Eén hoek om, en je kwam in de Albadastraat. Daar woonde een Indische familie met de naam Java. Vader was militair. Assen is een garnizoensstad. De familie had een leuke, lieve, knappe dochter met de naam Hedy, iets jonger dan ik. Dat Hedy een jonger broertje had dat Erwin heette is me toen nooit opgevallen. Jongere broertjes waren nooit zo belangrijk. Nu weet ik het. Erwin is de opvolger van Eelco geworden. Twee beroemde gitaristen op een steenworp afstand van mijn huis! Als je het na het huis van de familie Java meteen linksaf sloeg kwam je in de Kuyperstraat met links een rij maisonnettes, vier verdiepingen hoog met balustrades langs de hele gevel. Daar is het gebeurd, bij de derde maisonnette. Daar woonde een blond meisje met een paardenstaart, de perfecte girl nextdoor. Ik was heel erg verliefd geweest op haar, maar ze zag me niet staan. Ik kwam langs die maisonnette en zag op de balustrade een jongen met een gitaar en een meisje dat aandachtig naar hem keek en luisterde. Die jongen was Eelco, en dat meisje was het meisje met de paardenstaart. Ik kon niet horen wat hij speelde, maar ik zag dat het hem om de muziek ging, dat hij niet zomaar een beetje de blitz stond te maken. Ik zag iets elegants in zijn houding, iets poëtisch. Ik was erg onder de indruk en ook behoorlijk jaloers denk ik.

De volgende keer dat ik hem terugzag stond hij op een groot podium, in hotel Bellevue, de grootste zaal in Assen, tijdens het grootste feest van Assen, op de TT-nacht na misschien, het slotfeest van het jaarlijkse Kerstvolleybaltoernooi in 1965, waar je scholieren zag spelen die later tot de beste spelers van Nederland zouden gaan behoren. Bram Vermeulen bijvoorbeeld, de latere maat van Freek de Jonge. Jongens met een hele grote mond, vergeleken met de schuwe Drenten. De Blizzards begonnen toen al een stevige reputatie te krijgen. De ‘Culturele Revolutie’ was een feit in Assen. De subcultuur had de macht overgenomen. Eelco stond naast Harrie Muskee, beide met buitengewoon lang haar, een soort van gordijnen tot op hun schouders. Ze produceerden een overdonderend geluid, dat elk gesprek onmogelijk maakte. Een ‘wall of sound’. De zang van Harrie viel me niet tegen. Ze hadden Stumble and Fall al eerder op de plaat gezet, en daar schaamde ik me eigenlijk een beetje voor. Een mager, stoterig nummer. Maar nu was het andere koek. Zware blues. De stem van Harrie die af en toe ver de hoogte in schoot, en die een dramatisch effect had. Een zaal vol overhitte teenagers, uit het hele land, in de Kerstvakantie ontsnapt aan de controle van vader en moeder. En de Blizzards gingen all out. Elke reserve was verdwenen. Maar wat het meest opviel was het gitaarspel van Eelco Gelling. Het was zonder meer duidelijk dat er slechts één echte artiest op het podium stond, en dat was hij. Een lyrische gitarist, ik weet niet hoe ik het anders moet omschrijven. Maar ook een overgevoelige, kwetsbare jongen. Dat hij later toen hij de Blizzards had verlaten niet goed opgewassen bleek tegen allerlei verleidingen en omstandigheden verbaast me eigenlijk niet. Harrie Muskee was steviger .

Harrie Muskee is al in 1941 geboren, en is dus een oorlogskind. Dat is belangrijk. Het is geen babyboomer. Harrie is vier of vijf jaar ouder dan ik. Ik kende Harrie in eerste instantie als een oudere jongen van de korfbalclub ASKO. Ik was nog junior, Harrie speelde bij de senioren, en niet erg goed. Dit is wel een grappig punt. Je kunt op het Internet een interview met Harrie vinden waarin hij vertelt dat hij gevoetbald heeft en gevolleybald, niet dat hij ook heeft gekorfbald. Misschien vond hij dat achteraf niet zo stoer. Hij presenteert zich in dit interview als toch wel als een jongen die vroeger heel stoer was. Die indruk had ik niet. Ik vond hem wat schlemielig. Hij ging naar de MULO, dus een groot intellectueel was hij niet, in mijn ogen. Ik zat op het Gymnasium. Korfballen kon hij niet zo goed. En ik associeerde Harrie ook niet met meisjes. En wat blijft er dan over? Inderdaad, de blues. Harrie moet een eenzaam kind zijn geweest. Er zijn dingen waar Harrie later niet over wilde praten. Het vlotte niet met zijn vader. Die had in de oorlog in een kamp gezeten in Duitsland toen Harrie nog heel klein was. Je kunt er wel van uit gaan dat die man getraumatiseerd terug is gekomen. Dan gooit zo iemand de deur in het slot. Als je een kind bent begrijp je dat niet. Dan kun je gaan denken dat het aan jou ligt. Harrie moet daar onder geleden hebben.

Harrie heeft bij mijn vader in de klas gezeten. Na zijn MULO-tijd is hij bij de krant gaan werken als corrector. Taalgevoel moet hij wel gehad hebben. Hij las ook wel. Harrie speelde met de krant in de tafeltenniscompetitie, ik met het Gymnasium. Wij wonnen. Ik was niet erg goed, maar won toch van Harrie. Als muzikant ken ik Harrie pas van optredens met de Blizzards. Maar hij was al langer bezig, heb ik achteraf gelezen. Hij zou als bassist in The Old Fashioned Jazz Group gespeeld hebben, een bekend dixieland bandje uit Assen, dat op tal van schoolfeesten optrad. Ik ging naar alle feesten van het Gymnasium en de HBS, toen twee aparte scholen, en moet Harrie daar hebben zien optreden, zonder me daarvan bewust te zijn. De bassist, daar let je niet zo op. Dit bevestigt het beeld van Harrie als stille jongen op de achtergrond. Harrie zong niet. De zangers uit Assen die ik me herinner zijn Jaap en Henk Hilbrandie, die covers zongen van de Everley Brothers op avondjes van de korfbalclub ASKO, en Dick Rienstra, die later nog wel bekend is geworden van radio en TV. Op die schoolavondjes ging het er indertijd nog heel braaf aan toe. Dixieland, dat was het, maar blues, pop, rock, nee, daarvoor was zeker het Gymnasium waar ik op zat veel te deftig. Assen was toen een kleine stad met 30.000 inwoners met een kleine bestuurlijke elite, waarvan de kindertjes allemaal bij mij op school zaten. Toen waren de statusverschillen nog erg groot. Ik zat in de klas bij de dochter van de burgemeester, van de President van de Rechtbank, van de politiecommandant, de zoon van de Officier van Justitie, enz., enz. Harrie woonde in het Rode Dorp, dat was een arbeidersbuurt. Hij is wel op een lagere school geweest in het centrum, de Noordersingelschool dacht ik, waar veel kinderen uit de middenstand op zaten, en op een MULO, de school van mijn vader, met vogels van diverse pluimage.

Intussen had Eelco Gelling een popgroepje met enkele andere jongens uit Assen, de gebroeders Kinds en Willie Middel, die later ook deel uit gingen maken van de Blizzards. Wat ze precies speelden weet ik niet, maar ik elk geval geen jazz. Ik denk rythm and blues, of The Shadows. Op een gegeven moment heeft Harrie Muskee zich daarbij aangesloten. Misschien is het aardig nog te vermelden dat een Asser middenstander die Greving heette een ruimte in de binnenstad ter beschikking heeft gesteld waar een kleine scene ontstond en waar zowel de mensen rond Gelling als rond Muskee kwamen. Zo ontstond de as Gelling/Muskee, en die dreef de Blizzards. Henk Hilbrandie, een heel muzikale jongen, heeft op de achtergrond een rol gespeeld als pianist. Harrie Muskee werd nu wel de frontman van een band, was, denk ik, de man met de bluesvisie, en kon muziek maken zoals hij wilde, en niet die zoetsappige dixieland. Ik denk dat Gelling de oudere, meer stabiele Muskee nodig had om tot ontplooiing te komen, omgekeerd had Muskee Gelling nodig om er echt iets bijzonders van te maken. Je kunt er over twisten wie nu de belangrijkste was, ik denk dat het de combinatie was, zoals je veel ziet bij popgroepen. Het geheel is meer dan de som van de delen. De successen bleven niet uit. Het ging mis toen Gelling dacht het zonder Harrie Muskee te kunnen stellen en naar Earring vertrok. Ik heb gelezen dat Eelco een grotere wereld in wilde, en Harrie niet. Maar om een grotere wereld in te gaan heb je niet alleen talent nodig, maar moet je ook stevig in je schoenen staan. Misschien is Eelco zichzelf gaan overschatten, niet qua muzikaal talent, maar kon hij het toch niet aan. Harrie Muskee handhaafde zich, maar kon dat alleen maar doen binnen een meer beperkte horizon. Hij is altijd een echte Drent gebleven. Dat zijn de roots van Herman. Hij is doorgegaan, maar zonder Eelco werd het toch minder briljant.

Harrie was uiteindelijk de dragende kracht van de Blizzards, de sterkste persoonlijkheid, en verdiend het meeste respect. Ik heb me aanvankelijk op hem verkeken. Hij heeft aangetoond over onvermoede talenten en krachten te beschikken. Waar hij die vandaan heeft gehaald weet ik niet. Het heeft hem niet meegezeten. Over zijn vader heb ik het al gehad. Zijn moeder had MS. Hij werd eigenlijk opgevoed door zijn grootmoeder. Rond zijn twintigste overleden beide. Kort daarna begon zijn muzikale carrière van de grond te komen. Harrie Muskee is gebleken de belangrijkste Drent te zijn uit mijn tijd in Assen. Ik kan namen noemen van anderen die landelijk bekend zijn geworden, een bestuurder, een actrice, een hoogleraar en een topambtenaar, maar dat waren geen typische exponent van Drente. Het Drents Museum koopt tegenwoordig C+B-archieven op. Die zijn nu cultureel erfgoed, voortgesproten uit turf, jenever en achterdocht, want dat, zegt men wel eens, zijn de belangrijkste componenten waaruit Drente bestaat. Harrie Muskee begreep dat. Drenten moeten niets hebben van flauwekul. Harrie vond het wel goed zo, en heeft nooit geprobeerd een grotere wereld te veroveren. Hij kende de hei, de venen, de armoe, en dat is een wereld waarin je de blues kunt plaatsen, zeker als je ook nog een eenzame, eigenlijk zeer gesloten jongen bent, die zich liever niet wil laten kennen.

Dit zijn dan mijn impressies, Jan, die ik met enige schroom heb opgeschreven omdat er mensen zijn die er veel dichter bovenop stonden, of er zelfs aan deelnamen. Hun verhalen zijn te vinden op het internet. Maar dit is dan mijn verhaal, het verhaal van iemand die het van enige afstand heeft waargenomen.

Tot ziens,
Wim Bodde

Noot: Op 21 oktober a.s. besteedt Jan Marius in zijn radioprogramma Purple Haze op RTV Katwijk aandacht aan de LP van Cuby and the Blizzards uit 1967 “Groeten uit Grollo” . Het programma is ook via internet te beluisteren : http://purplehaze.rtvkatwijk.nl


Ook op Blues Magazine ...